MUSEUM BENJAPON: พระประวัติ พระราชชายา เจ้าดารารัศมี

MUSEUM BENJAPON: พระประวัติ พระราชชายา เจ้าดารารัศมี: "ครับจากบทความที่แล้วเมื่ออ่านพระราชหัตถเลขาถึงพระราชชายา ในหลวงรัชการที่ ๕ ได้ตรัสถึงศิลาจารึกกู่ กู่ที่ว่านี้คือที่บรรจุอัฐิเจ้านายฝ่ายเหนื..."

พระประวัติ พระราชชายา เจ้าดารารัศมี

ครับจากบทความที่แล้วเมื่ออ่านพระราชหัตถเลขาถึงพระราชชายา ในหลวงรัชการที่ ๕ ได้ตรัสถึงศิลาจารึกกู่ กู่ที่ว่านี้คือที่บรรจุอัฐิเจ้านายฝ่ายเหนือที่พระราชชายาทรง รวบรวมกู่ที่อยู่บริเวณทุ่งพระเมรุ ตรงตลาดวโรรส เชียงใหม่ปัจจุบัน ไปรวมกันไว้ที่วัดสวนดอก ส่วนรูปที่ติดบ้านเจ้าอุปราชที่ส่งมานั้นไม่สามารถยืนยันได้ว่ารูปไหน  แต่มีรูปหนึ่งที่ทรงฉายเมื่อปีที่สวรรคต ตามหนังสือศิลปวัฒนธรรมนำมาเสนอซึ่งหน้าจะใกล้เคียงกันที่สุด ปีสวรรคตคือ ๒๔๕๓ ส่วนรูปที่ส่งไป ๙ เมษายน ๒๔๕๒ จึงนำพระรูปนี้มาเสนอ

ส่วนเรื่องเรือนที่ทรงพระราชหัตถเลขนั้น คือตำนักสวนฝรั่งกังไส ปัจจุบันอยู่บริเวณส่วนของพระที่นั่งวิมานเมฆ ถ้าหากเข้าประตูทิศเหนือจะอยู่ตรงกันข้ามคนละฝากกับพระตำหนักสวนหงส์ซึ่งเคยเป็นที่ประทับของสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี โดยถ้าเข้าประตูไปด้านขวามือเป็นพระตำหนักสวนหงส์ ส่วนด้านซ้ายมือมีลานจอดรถขั้นอยู่เป็นตำหนักสวนฝรั่งกังไสซึ่งปัจจุบันใช้แสดงเครื่องราชูปโภค และภาพสีน้ำมัน และยังทรงดำรัสถึงละครที่เล่นซึ่งเป็นเรื่องที่เราท่านรุ้จักกันดีคือ เครือฟ้า พระองค์ทรงพระราชนิพนธ์ไกลบ้านเอามาจากเรื่องมาดัมบัตเตอไฟล และทรงแสดงความเป็นห่วงเจ้าหลวงเชียงใหม่ด้วยน้ำพระทัยอันงดงามอีกด้วย วันนี้ผมจะนำเสนอพระราชหัตถเลขา ตามหนังสือพระประวัติ พระราชชายาฯ อีก หนึ่งฉบับ
หน้าที่ ๓๗
                 (สำเนาพระราชโทรเลข)
                                                         จากกรุงเทพฯ
                      วันที่ ๒๙ มิถุนายน ร.ศ. ๑๒๘
ที่ ๑๘
เจ้าดารารัศมี เชียงใหม่
         ดาวกาไหล่ทองที่จะประดับพระธาตุดอยสุเทพ เขียนอย่างแล้ว
งามดี แต่ตามขนาดที่บอกมาโตมาก อยากทราบว่าที่ซึ่งจะติดนั้น
แบนหรือโก่งกลม จะติดกับปูนหรือจะได้ให้มีแกน คำจาฤกนั้น
ดังนี้ "เจ้าดารารารัศมี อันเป็นราชธิดาพระเจ้าอินทวิชยานนท์ และ
แม่เจ้าทิพเกษร ซึ่งได้ครองนครเชียงใหม่ อันได้ลงไปเป็นพระราช
ชายา ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ณกรุงเทพ
มหานครศรีอยุธยา ถ้วน ๒๒ พรรษา จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ
ให้กลับมาเยี่ยมนคร เมื่อจุลศักราช ๑๒๗๑ ได้มานมัสการพระ
ธาตุเจ้าดอยสุเทพนี้ ทรงศรัทธาแผ่หิรัญจำหลักรูปดาราทาสุวรรณอัน
วิจิตร์แผ่นนี้ ประดับบูชา พระมหาธาตุเจ้าไว้เป็นที่ตั้งแห่งกุศลสมภาร"
จบเท่านี้ จะเอาตามนี้หรือขอแก้ไขเพิ่มเติมอย่างไรบ้าง จะรีบส่ง
ขึ้นไปให้ทันกันกับฉลองกู่.

                    (พระบรมนามาภิธัย) สยามินทร์ 
  
  ครับถ้าดูจากฉบับนี้เป็นพระราชโทรเลข ซึ่งผ่านสายตาของคนหลายคน จึงทรงลงพระนามาภิธัย และคำตรัสที่แตกต่างจาก พระราชหัตถเลขาที่ถึงพระราชชายา ฯ โดยตรง และจะขอตั้งข้อสังเกตว่า แผ่นจารึกที่พระราชชายา ทรงถวายติดที่พระบรมธาตุดอยสุเทพนี้ เมื่อมีการซ่อมแซมพระบรมธาตุหลายครั้งที่ผ่านมาไม่ได้มีการกล่าวถึงเลยทั้งที่เป็นสิ่งสำคัญ ท่านผู้ใดทราบว่า ติดอยู่ตรงไหน หรือไปปรากฎอยู่ที่ใดกรุณาแจ้งให้ทราบจะเป็นพระคุณอย่างยิ่งครับ.