ต้องขอโทษที่ผมไม่ได้ลงต่อเนื่องเพราะไปธุระกับคุณแม่ที่กรุงเทพฯ และพาท่านไปเยี่ยมเยียนญาติวันนี้กลับมาแล้วครับจึงขอโอกาสอัญเชิญพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวในเรื่องพระราชพิธีสิบสองเดือน ดังนี้
หน้าที่ ๒๑ ถึงหน้าที่ ๒๓
ทั้งในกรุงหัวเมือง
ยกเสียแต่หัวเมืองไกล ถ้าการสวดมนต์ฉลองไตรนี้ทำที่หมู่พระ
ที่นั่งจักรพรรดิพิมาน พระสงฆ์ไทยสวดมนต์ที่พระที่นั่งอมรินทร
วินิจฉัยทั้งสิ้น พระสงฆ์รามัญสวดมนต์ที่พระที่นั่งดุสิตดาภิรมย์ ถ้า
ทำข้างพระที่นั่งฝ่ายบูรพทิศ พระสงฆ์ไทยคณะมหานิกายสวดมนต์
ที่พระที่นั่งอนันตสมาคม คณะธรรมยุติกนิกายสวดมนต์ที่พระที่นั่ง
ประพาศพิพิธภัณฑ์ ซึ่งเปนที่ตั้งพระที่นั่งศิวาไลยมหาปราสาทใน
ประจุบันนี้ แต่ครั้นเมื่อภายหลังรื้อพระที่นั่งประพาศพิพิธภัณฑ์ทำ
ใหม่ ก็ยกมาสวดมนต์รวมกันในพระที่นั่งอนันตสมาคมทั้ง ๒ คณะ
แต่คณะรามัญนั้นคงสวดอยู่ที่พระที่นั่งสุทไธสวรรย์ การสวดมนต์
มีแต่วันขึ้น ๑๓ ค่ำวันเดียว ต่อนั้นไปแบ่งพระสงฆ์ออกเปนสาม
ส่วน มาฉันในท้องพระโรงวันละส่วน เข้าบิณฑบาตในพระบรม
มหาราชวังวันละ ๒ ส่วน เปลี่ยนกันไปตลอดทั้ง ๓ วัน คือใน
วันขึ้น ๑๔ ค่ำขึ้น ๑๕ ค่ำ วันแรมค่ำ ๑ การทรงบาตรในพระบรม
มหาราชวังจัดอย่างนักขัตฤหษ์ คือมีผ้าลาดตามทางที่พระสงฆ์
เดิน และมีเครื่อนมัสการพานทองน้อยเครื่องห้าตั้งที่ทรงบาตร
มีของปากบาตรทวีขึ้นกว่าแต่ก่อน เมื่อครั้งแผ่นดินพระบาทสมเด็จ
พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เจ้าจอมข้างในแต่งตัวตักบาตรฉลองไตร
นี้ ห่มผ้าห่มนอนตาดแลเยียรบับแพรเขียนทองฤาแต่งตัวต่างๆ
ไปอิกก็มีเปนคราว ๆ แต่ไม่เปนการเสมอไป ในวันขึ้น ๑๔
ค่ำ ๑๕ ค่ำแรมค่ำ ๑ เวลากลางคืนมีทรงธรรม พระราชคณะผู้
ใหญ่ถวายเทศนากฐินทาน อนุโมทนาการพระราชกุศลที่ได้เสด็จ
ไปพระราชทานพระกฐินกัณฑ์ ๑ จีวรทาน อนุโมทนาพระราชกุศล
ที่ได้พระราชชทานไตรปีแก่พระภิกษุสงฆ์ทั้งปวงกัณฑ์ ๑ ปฎิสังขรณ
ทานอนุโมทนาที่ได้ทรงปฎิสังขรณ์พระอารามทั้งปวงกัณฑ์ ๑
เครื่องกัณฑ์เทศทั้ง ๓ กัณฑ์ นับในจำนวนเทศนา ๓๐ กัณฑ์ซึ่ง
เปนจำนวนการพระราชกุศลประจำปี คือมีเครื่องกัณฑ์คล้าย ๆ
บริขารพระกฐิน คือมีตะบะยาเปนต้น มีเงินติดเทียน ๑๐ ตำลึง
แลขนมต่าง ๆ ที่เกณฑ์พระบรมวงษานุวงษ์ฝ่ายในเปนเจ้าของกัณฑ์
การฉลองไตรนี้ ในรัชกาลก่อน ๆ ก็สวดมนต์เลี้ยงพระแล
เทศนาที่พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัยตลอดมา ครั้นแผ่นดินพระบาท
สมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงได้ย้ายสวดมนต์เลี้ยงพระไป
พระที่นั่งฝ่ายบูรพทิศ แต่ยังคงมาทรงธรรมที่พระที่นั่งอมรินทรวินิจ
ฉัย เพราะเปนทางที่จะได้เสด็จลงทรงลอยพระประทีปในเวลาเมื่อ
ทรงธรรมแล้ว ในประจุบันนั้ทรงพระราชดำริห์เห็นว่าพระที่นั่งอนันต
สมาคมเปนที่กว้างขวาง ใหญ่กว่าพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย จึง
โปรดให้การฉลองไตรทั้งปวงคงอยู่เหมือนแผ่นดินพระบาทสม-
เด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ในพระราชนิพนธ์ตอนนี้ ทรงพระราชทานรายละเอียดในการจักการพระราชกุศลฉลองไตรปีนี้อย่างละเอียดทั้งวัน เวลา และสถานที่ ของพระราชทาน และแม้กระทั่งการแต่งกายของเจ้าจอมทั้งในรัชการก่อนถึงรัชการของพระองค์ท่าน ถ้าหากท่านผู้สนใจอ่านอย่างละเอียดจะได้ประโยชน์อีกมากมายและที่ทรงกล่าวถึงพระที่นั่งอนันตสมาคมนั้นเป็นที่นั่งองค์เดิมในพระบรมมหาราชวังตามที่เคยนำเสนอไปแล้วครับ ครั้งต่อไปจะเปนความที่ละเอียดยิ่งกว่าเดิมโปรดติดตามน่ะครับ.
ป้ายด้านหน้าพิพิธภัณฑ์ เปิด ศุกร์ เสาร์ อาทิตย์ ๑๐.๓๐ น.ถึง ๑๕.๓๐ น. เชิงสะพานนวรัฐ ฝั่งตะวันออก
วันพุธที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2553
การพระราชกุศลฉลองไตรปี เดือนสิบสอง
สมัครสมาชิก:
บทความ (Atom)